به نقل از «فردا»

طرح جدید بنزینی دولت به کجا رسید/یارانه بنزین در ایران چقدر؟

تاریخ انتشار: ۲۱ اردیبهشت ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۴۹۷۴۸۰۷

بر‌اساس آنچه تصمیم‌سازان کشور عنوان می‌کنند، امسال قیمت بنزین در دو نرخ 1500 تومان یارانه‌ای و 3 هزار تومان آزاد باقی خواهد ماند. در روزهای اخیر، آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور در پنجمین گفت‌وگوی تلویزیونی خود با مردم اعلام کرد که «قیمت بنزین به هیچ‌وجه برای هیچ‌کدام از مردم تغییر نمی‌کند.» جواد اوجی، وزیر نفت نیز چندی پیش در گفت‌و‌گو با «ایران» عنوان کرده بود که «قیمت بنزین در سال 1401 هیچ‌گونه تغییری نخواهد داشت.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

» مصطفی نخعی، سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس نیز به «ایران» می‌گوید که «قیمت بنزین در سال‌جاری تغییری نخواهد داشت و مجلس نیز از این موضوع حمایت می‌کند تا به سفره خانوار فشاری از این بخش وارد نشود.»

به این ترتیب، با وجود آنکه اکنون هر تن بنزین بر مبنای فوب خلیج فارس اکنون در نرخ‌های نزدیک به 1200 دلار معامله می‌شود و بر مبنای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها باید قیمت فروش داخلی بنزین امروز کمتر از 90 درصد قیمت تحویل روی کشتی (فوب) درخلیج فارس نمی‌شد؛ اما با در نظر گرفتن شرایط اقتصادی کشور تصمیم سازان کشور عنوان می‌کنند که در سال 1401 قیمت بنزین تغییری نخواهد داشت. به عبارت دیگر، یارانه بنزین در سال‌جاری به شکلی پرداخت خواهد شد که قیمت بنزین یارانه‌ای همان 1500 تومان (مصوب سال 1398) و بنزین آزاد نیز 3 هزار تومان برای هر لیتر باقی بماند. این درحالی است که اگر قانون هدفمندی یارانه‌ها مطابق برنامه اجرا شده بود، اکنون قیمت هر لیتر بنزین 20 هزار تومان بود. بر این اساس، حتی با احتساب بنزین آزاد، حدود 17 هزار تومان برای هر لیتر بنزین میان قیمت بنزین در کشور و برنامه هدفمندی یارانه ها فاصله است و این فاصله از برنامه مدون کشور قرار نیست که در شرایط کنونی اصلاح شود. و به نوعی یارانه بنزین در ایران محسوب می شود. با احتساب مصرف میانگین 85 میلیون لیتر در روز طی سال جاری -که البته برآوردها بالاتر از این رقم است- امسال یارانه پنهان بنزین به بیش از 530 هزار میلیارد تومان خواهد رسید. رقم قابل توجهی که حتی دولت ها در کشورهای توسعه یافته جهان نیز حاضر به پذیرش آن نیستند.

حتی چندی پیش دولت طرح بازتوزیع یارانه سوخت را به نفع دهک‌های ضعیف جامعه بررسی کرد که از این محل بتواند عدالت یارانه‌ای را برقرار کند. طرح بازتوزیع یارانه بنزین که بر اساس آن سهم هر ایرانی دارای کارت ملی 15 یا 20 لیتر بنزین یارانه‌ای (1500 تومان برای هر لیتر) در هر ماه خواهد بود، 22 هزار تا 60 هزار تومان در هر ماه یارانه سوخت را به افرادی اختصاص می‌دهد که حتی یک خودرو یا موتورسیکلت نیز ندارند. البته این طرح هنوز نهایی نشده است و در مرحله آزمایشی (پایلوت) است و مشخص نیست که در چه سالی به کل کشور تعمیم داده شود.

اهداف بازتوزیع یارانه بنزین

طرح جدید بنزین بر اساس مطالعات ساختاری توزیع یارانه بنزین در کشور مطرح شد و به گفته معاون وزیر نفت در امور پالایش و پخش، هنوز فاز مطالعاتی آن نیز به جمع‌بندی نرسیده است. اما در یک نگاه کارشناسی و با بررسی تازه‌ترین داده‌های موجود، یعنی گزارش‌های مرکز آمار ایران در سال 1395 می‌توان عنوان کرد که چقدر توزیع یارانه بنزین ناعادلانه و به نفع ثروتمندان است؛ اتفاقی که در جهت خلاف هدف پرداخت یارانه‌ها رخ داده است.

بر‌اساس این داده‌ها، تنها 43 درصد خانوارهای ایرانی خودرو بنزین‌سوز دارند و در حال حاضر یارانه بنزین به صورت مستقیم بر زندگی این بخش اثر می‌گذارد. به این ترتیب یارانه بنزین اگرچه به‌طور غیر‌مستقیم بر زندگی 57 درصد خانوار فاقد خودرو اثر دارد اما به شکل مستقیم این خانوارها سودی از یارانه بنزین نمی‌برند. در همین حال 45 درصد خانوارهای ایرانی نه تنها خودرو ندارند، بلکه حتی یک موتورسیکلت نیز ندارند.

یک بررسی کلی روی موضوع میزان مالکیت خودرو و موتورسیکلت و سطح درآمدی خانوارهای ایران نیز نشان می‌دهد که دهک دهم درآمدی یعنی ثروتمندان حدود 11 برابر دهک اول درآمدی یعنی فقرا از یارانه بنزین بهره‌مند می‌شوند. این اختلاف 11 برابری نمایانگر توزیع ناعادلانه یارانه بنزین است که با احتساب نرخ فوب خلیج فارس عدد قابل توجهی می‌شود. بررسی دهک‌های هزینه‌ای فاصله را بالاتر نیز می‌برد. به این ترتیب که دهک دهم هزینه‌ای حدود 22 برابر دهک اول از یارانه بنزین بهره‌مند می‌شود. یعنی یارانه سوخت نه تنها به دست گروه هدف یعنی فقرا نمی‌رسد، بلکه به ناعدالتی بیشتر نیز منجر می‌شود.

نکته مهم دیگر، بی‌بهره ماندن روستاییان از این یارانه است. به‌طوری که 86 درصد خانوارهایی که ثروتمندترین دهک شهری هستند، حداقل یک خودرو بنزین‌سوز دارند. اما در میان خانوارهای روستایی و بویژه دهک فقیر روستانشین این میزان به کمتر از یک درصد می‌رسد و نبود خودرو و موتورسیکلت در این خانوارها منجر به بی‌بهره ماندن این بخش از یارانه بنزین می‌شود. به‌دنبال این مسائل، دولت طرح بازتوزیع عادلانه بنزین را مطرح کرد.

پایلوت طرح جدید بنزینی در چه مرحله‌ای است؟

حجت بزنی، رئیس شورای اسلامی شهر کیش می‌گوید که پایلوت طرح جدید بنزینی در این جزیره تاکنون نتیجه مثبتی داشته است.

او در گفت‌و‌گو با «ایران» ادامه می‌دهد: «در طرح پایلوت کیش، به ازای هر نفر ماهانه 20 لیتر بنزین یارانه‌ای (1500 تومان) در کارت سرپرست خانوار شارژ می‌شود و کیشوندانی که خودرو یا موتورسیکلت ندارند، این سهمیه را می‌توانند با سقف 3 هزار تومان برای هر لیتر به فروش برسانند.»

بزنی با بیان اینکه تکمیل زیرساخت‌های این طرح حدود 3 ماه زمان برد، اظهار می‌کند: «ایجاد زیرساخت‌ها در جایگاه‌های لحاظ شده، فعال کردن سامانه مربوطه و همینطور تعریف کارت‌های بانکی کیشوندان حدود 3 ماه طول کشید و به نظر می‌رسد که با عبور از این مرحله، روند عرضه بنزین مطابق طرح جدید، موفقیت‌آمیز بوده است. البته هنوز نتایج این طرح پایلوت جمع‌بندی نشده و در صورت جمع‌بندی نهایی نهادهای مربوطه از جمله وزارت اقتصاد و وزارت نفت نتایج را به اطلاع هموطنان خواهند رساند.»

با وجود اینکه این طرح در دست بررسی دولت است اما هنوز هیچ اظهار نظر رسمی در خصوص تعمیم آن به کل کشور در سال‌جاری وجود ندارد. پیگیری‌های خبرنگار «ایران» نیز نشان می‌دهد که دولت بعد از موفقیت‌آمیز بودن این پایلوت و نهایی شدن طرح و موافقت نهادهای تصمیم‌ساز، تازه بررسی خواهد کرد که آیا می‌توان این طرح را جایگزین شیوه کنونی توزیع یارانه بنزین کرد یا خیر؟ به عبارت دیگر، حتی موفقیت این پایلوت، تأیید کننده اجرای این طرح نخواهد بود. هرچند که اجرای آن می‌تواند همراه با برقراری عدالت یارانه‌ای باشد.

روزنامه ایران

منبع: فردا

کلیدواژه: یارانه بنزین طرح جدید بنزینی دولت توزیع یارانه بنزین تومان برای هر لیتر یارانه بنزین یارانه بنزین طرح جدید بنزین قیمت بنزین هزار تومان لیتر بنزین یارانه ای سال جاری بر اساس

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.fardanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فردا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۹۷۴۸۰۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

هفت روز تا پایان اجرای طرح فجرانه کالابرگ/ برنامه دولت در خصوص کالابرگ چیست؟

اجرای طرح فجرانه کالابرگ الکترونیک در حالی از ۱۷ بهمن ماه به مدت سه ماه آغاز شد که اکنون تنها هفت روز تا پایان این طرح باقی مانده که هنوز دولت برنامه جدید خود را برای ادامه طرح یاد شده، اعلام نکرده است.

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو، با اجرای طرح کالابرگ الکترونیک از خردادماه سال ۱۴۰۲ به صورت سراسری در کشور، ۱۱ قلم کالای اساسی شامل برنج ایرانی، حبوبات، شیر کم‌چرب، پنیر، ماست کم‌چرب، مرغ، تخم‌مرغ، روغن مایع، ماکارونی و قند برای حفظ سفره مردم از تورم در سبد غذایی این طرح تعریف شد.

طی چند فاز اجرایی و با گسترش اجرای آن در نهایت، هفت دهک درآمدی تحت پوشش این طرح قرار گرفتند و در صورتی که این هفت دهک درآمدی ۲۰۰ هزار تومان از مبلغ یارانه خود را از میان ۱۱ قلم کالای سبد غذایی تعریف شده خریداری می‌کردند، مشمول دریافت یارانه تشویقی ۱۲۰ هزار تومانی می‌شدند. به عبارتی با استفاده از این طرح، یارانه دهک‌های یک تا ۳ درآمدی به ۵۲۰ هزار تومان و یارانه دهک‌های چهارم تا هفتم درآمدی به ۴۲۰ هزارتومان افزایش یافت.

اما در مرحله جدید اجرایی و شروع دهه فجر، دولت از ۱۷ بهمن‌ماه به مدت سه ماه (تا ۱۸ اردیبهشت ادامه دارد) مرحله جدید طرح کالابرگ الکترونیک را تحت عنوان «طرح فجرانه» اجرا کرد؛ این فاز جدیدی بوده که «شرط ۲۰۰ هزار تومان خرید از یارانه» حذف شد و اعتبار تشویقی آن از ۱۲۰ هزار تومان (اعتبار تشویقی کالابرگی) به ۲۲۰ هزار تومان افزایش یافته است.

به بیانی دیگر در این طرح، یک سبد ۱۱ قلمی برای تامین حداقل کالری، پروتئین، ریزمغذی و ویتامین‌های لازم برای هر فرد (منطبق با نظر انستیتو تغذیه ایران) با قیمت‌های مبنای سال ۱۴۰۱ انتخاب شده است و مابه التفاوت قیمت سبد مبنا سال ۱۴۰۱ با قیمت روز (۱۴۰۲) از محل یارانه جدید دولت تامین می‌شود، به این صورت که قیمت روز سبد مشتمل بر ۱۱ قلم ۷۴۳ هزار و ۷۵۰ تومان بوده که خانوار دهک‌های اول تا هفتم در صورت خرید بسته باید قیمت سال ۱۴۰۱ را به مبلغ ۵۲۳ هزار و ۳۰۰ تومان از جیب خود پرداخت کنند و مابه‌التفاوت آن تا قیمت روز به مبلغ ۲۲۰ هزار و ۴۵۰ تومان از محل اعتبار جدید دولت تامین می‌شود.

اعتبار جدید (۲۲۰ هزار تومانی) علاوه بر یارانه ۳۰۰ و ۴۰۰ هزارتومانی فعلی بوده و خانوار مشمول طرح به صورت مجزا یارانه نقدی خود را به صورت ماهانه دریافت خواهند کرد. مبلغ حمایتی دولت به صورت اعتبار در حساب سرپرست خانوار تخصیص یافته و در زمان خرید و متناسب با میزان خرید مصرف می‌شود. البته خانوار می‌تواند اقلام طرح را در سقف وزنی و کالایی تعریف شده خرید کند و امکان جا به جایی اعتبار بین گروه‌های کالایی مقدور نیست. به عنوان مثال با اعتبار برنج امکان خرید روغن وجود ندارد.

از همین رو می‌توان گفت با اجرای طرح فجرانه، فردی با دهک درآمدی یک تا ۳ به جای دریافت ۴۰۰ هزارتومان یارانه، ۶۲۰ هزارتومان و فردی با دهک درآمدی چهار تا هفت، به جای دریافت ۳۰۰ هزارتومان، ۵۲۰ هزارتومان یارانه دریافت خواهد کرد.

براساس اعلام وزارت رفاه مرحله سوم طرح کالابرگ از ۲۱ فروردین ماه سال ۱۴۰۳ شروع شده و برابر برنامه‌ریزی انجام شده تا ۲۱ اردیبهشت ادامه خواهد داشت که از زمان شروع طرح تا ۹ اردیبهشت، به صورت میانگین روزانه بیش از ۷۷۰ هزار خرید کالابرگی توسط مردم انجام شده و این یعنی موفقیت بالای طرح در جلب مشارکت مردم و حمایت از سبد غذایی خانوار در مقابل تورم و گرانی. طی ۸۰ روز طرح فجرانه توزیع حدود ۱۳۹ میلیون بسته غذایی صورت گرفته و اثر بسیار خوبی در رونق بازار و تولید کارخانجات صنایع غذایی گذاشته است.

تنها هفت روز تا پایان طرح سه ماهه فجرانه الکترونیک باقی مانده و هنوز دولت برنامه جدید خود را برای ادامه طرح کالابرگ اعلام نکرده است. البته ۱۹ فروردین ماه بود که سیدرضا یحیوی- مشاور معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی درباره تداوم اجرای طرح فجرانه کالابرگ الکترونیک در سال جاری به ایسنا اعلام کرد که در حال حاضر طرح فجرانه کالابرگ الکترونیک در حال اجراست و منابع آن برای مدت سه ماه در نظر گرفته شده بود که در صورت تامین منابع، همین مدل ادامه پیدا خواهد کرد، اما اگر منابع تامین نشود چند مدل طراحی و به دولت ارائه خواهد شد و در صورت موافقت با یکی از مدل‌های ارائه شده، اجرا خواهد شد.

مشاور معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی همچنین اعلام کرده بود که در هر صورت حمایت از معیشت مردم ادامه‌دار است، اما بستگی به این دارد که در چه قالب و طرحی ادامه یابد.

اکنون باید منتظر اعلام دولت ماند تا مشخص شود که قرار است پس از برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته چه مدلی برای مرحله جدید کالابرگ الکترونیک اجرایی شود.